دهه 2000 یک دوره امید و انرژی تازه در سطح جهانی بود. هزاره جدید مانند چراغی درخشان از امکانات ناشناخته به نظر میرسید. فناوری به طرز چشمگیری پیشرفت کرد و موج جدیدی از ثروت را به اقتصاد قبلاً کند ژاپن آورد، و صنعت انیمه این شکوفایی و خوشبینی را منعکس کرد. اما با آغاز بحران مالی جهانی، روحیه فرهنگی نیز تغییر کرد. خوشبینی کمرنگ شد و داستانها تاریکتر شدند. فیلمهای انیمهای آغاز قرن 21 نیز دستخوش همین تغییرات شدند.
با این حال، شور و هنر خلاقانه استادان انیمه هرگز متوقف نشد. محبوبیت روزافزون این رسانه به رشد شگفتانگیز آن در سطح جهانی کمک کرد. تماشاگران بیشتر میخواستند و استودیوها با کمال میل پاسخ دادند. برای بسیاری از طرفداران، دهه 2000 ممکن است به خاطر کلاسیکهای تلویزیونیاش شناخته شود، اما هزاره جدید همچنین زادگاه بسیاری از فیلمهای کلاسیک انیمه بود. برای پارت اول از برترین فیلمهای انیمهای آغاز قرن 21 با انیمه لیست همراه باشید.
Steamboy
ممکن است “استیمبوی” کاتسوهیرو اوتومو (Katsuhiro Otomo) شناختهشدهترین عنوان فیلم انیمه دهه 2000 نباشد، اما این فیلم استیمپانکی که در سال 2004 منتشر شد، تمام تواناییهای بصری و داستانی پیشینیانش، مانند آکیرا (Akira) را دارد. این فیلم در سال 2005 با دوبلههای بینالمللی خود به نمایش درآمد و هم منتقدان و هم تماشاگران به خاطر زیباییهای هنری آن تحسین کردند.
متأسفانه، استیمبوی بازاریابی ناموفقی داشت و در خارج از کشور نیز به طور محدودی اکران شد. با وجود موفقیت داخلی، اولین فیلم سینمایی اوتومو در قرن بیست و یکم از نظر تجاری شکست خورد — حداقل روی کاغذ. انیمیشن بسیار تحسینشده آن با بودجه نجومی 26 میلیون دلاری همراه بود، اما تنها 18.9 میلیون دلار در باکس آفیس کسب کرد. اما نمیتوان تاثیر آن را بر فیلمهای انیمهای آغاز قرن 21 نادیده گرفت.
Jin-Roh: The Wolf Brigade
جین-رو: لشکر گرگها که بین دو هزاره قرار دارد، بهطور رسمی در سال 2000 به نمایش درآمد. با این حال، این فیلم همچنین در چندین جشنواره فیلم اروپایی در سال 1999، از جمله جشنواره فیلم کن در نوامبر، به نمایش درآمد. فارغ از اینکه این فیلم در چه زمانی قرار میگیرد، لحن سنگین و داستان پرتنشش به راحتی جایگاهی را در تاریخ فیلمهای انیمهای آغاز قرن 21 به خود اختصاص میدهد.
پس از انتشار، جین-رو به خاطر داستانسرایی و زیرمتن آن تحسین شد. انیماتورهای معاصر از سبک نوآورانه و مناظر خیرهکننده آن قدردانی کردند. در عین حال، منتقدان به خاطر تعادل بین تفسیر سیاسی و دسترسی گسترده آن تمجید کردند. شباهتهایی نیز با «گوست این د شل» (Ghost in the Shell) که فیلمی دیگر از مامورو اوشی (Mamoru Oshii) است، کشف شد.
Evangelion
ایوانجلیون 1.0: تو (تنها) نیستی (Evangelion 1.0: You Are (Not) Alone) اولین قسمت از چهارگانه بازسازی اوانگلیون است. این چهار فیلم پایان جنجالی انیمه نئون جنسیس اوانگلیون (Neon Genesis Evangelion) را دوباره تصور میکنند. قسمت دوم، ایوانگلیون 2.0: تو (ن)میتوانی پیشرفت کنی، در سال 2009 منتشر شد. دو قسمت نهایی چهارگانه نیز به ترتیب در سالهای 2016 و 2021 منتشر شدند.
با وجود زمان طولانی اکران، ریشههای بازسازی اوانگلیون در اواخر دهه 2000 در سراسر سریال نمایان است. این سریال بر اساس پیشینیان خود بنا شده و چهرههای جدیدی به خط اصلی اضافه کرده و عمق بیشتری به شخصیتهای موجود میبخشد. در عین حال، این چهار قسمت همچنان اکشن دینامیک و نیهیلیسم فلسفی انیمه اصلی را حفظ کردهاند. که جای ویژه آن را در میان فیلمهای انیمهای آغاز قرن 21 تثبیت میکند.
Ponyo
آخرین اثر استودیو جیبلی (Studio Ghibli) در دهه 2000 ممکن است مورد پسند همه نباشد. اما پونیو جای ویژهای در دل بسیاری از طرفداران به خصوص ایرانیها دارد. بازسازی خیالانگیز هایائو میازاکی (Hayao Miyazaki) از داستان پری دریایی کوچک (The Little Mermaid) به جای رمانس، ماجرایی خانوادگی و دلنشین را خلق کرده .که کمتر کسی میتواند در برابر آن مقاومت کند. شخصیتهای شاداب و مناظر رنگارنگ آن پسزمینههای جذابی برای اکشن کودکانهاش ایجاد میکند، در حالی که عمق احساسی آن بزرگترها را نیز مشغول میکند.
در ابتدا، هایائو میازاکی قصد داشت دنبالهای برای پونیو بسازد که به عنوان “آخرین” فیلمش شناخته شود. اما او نهایتاً متقاعد شد که به جای آن «باد برمیخیزد» (The Wind Rises) را بسازد. که البته این فیلم تاریخی آخرین کار او نبود. پس از اینکه او دوباره از بازنشستگی بیرون آمد میازاکی سپس «پسر و مرغ ماهیخوار» (The Boy and the Heron) را کارگردانی کرد که آخرین اثر سینمایی استودیو جیبلی است. میازاکی افسانهای به تنهایی خداوندگار فیلمهای انیمهای آغاز قرن 21 به شمار میآید.
Millennium Actress
اولین بار در سال 2001 منتشر شد، “بازیگر هزاره” یکی از آثار ساتوشی کن (Satoshi Kon) است. این فیلم با تمرکز بر یک داستان عمیق و احساسی، خود را از بسیاری از همعصرانش متمایز میکند. در حالی که سایر فیلمهای انیمه دهه 2000 بیشتر حول محور اکشن و تعلیق میچرخیدند، “بازیگر هزاره” زیبایی تجربیات زندگی را مورد تأکید قرار میدهد.
این فیلم برای طرفداران فیلمهای سریعالسیر مناسب نیست. “بازیگر هزاره” یک گشت و گذار آرام، هرچند گاهی خیالانگیز، در تاریخ معاصر ژاپن است. این فیلم مانند یک سمفونی پیش میرود و زمان کافی برای ساخت هر بخش قبل از حرکت به بخش بعدی را میگیرد. در واقع، به نوعی، “بازیگر هزاره” یک اثر تاریخی است که به طرز تصادفی انیمیشن شده است.
Spirited Away
کمتر فیلم انیمهای وجود دارد که به اندازه “شهر اشباح” هایائو میازاکی (Hayao Miyazaki) وزن فرهنگی داشته باشد. این داستان بلوغ که در سال 2001 برنده جایزه اسکار شد، با دیدگاه منحصر به فرد ژاپنی خود نسبت به نوجوانی، محیط زیست و احساسات و افکار مرزی، مخاطبان جهانی را مجذوب خود کرد. این فیلم در جوایز انیمه توکیو مقام اول را کسب کرد و جوایز بیشتری نیز در جوایز Annie Awards دریافت کرد.
به عنوان یکی از تنها چند فیلمی که هم مخاطبان و هم منتقدان را راضی کرده است، “سفر روح” به مدت نوزده سال پرفروشترین فیلم ژاپنی بود. مهمتر از همه، موفقیت بزرگ میازاکی باعث شد تا مخاطبان غربی با هنر استودیو حیبلی آشنا شوند. “سفر روح” نقطه شروع بسیاری از طرفداران انیمه است و داستان بیزمان آن میراث فیلم را نه تنها در فیلمهای انیمهای آغاز قرن 21 بلکه برای ابدیت تثبیت میکند.